Ook dit jaar organiseert Het Humanistisch Verbond Arnhem-Rijnstreek samen met de bblthk weer een lezing in het kader van de Maand van de Filosofie. Het thema dit jaar is 'CHAOS’.
De lezing, getiteld “Bewustzijn tussen Chaos en Orde”, wordt dit jaar verzorgd door Harald Weidmann.

"Na 25 jaar gewerkt te hebben in diverse functies, heb ik in 2021 besloten om terug te keren naar mijn eigenlijke liefde en studie, de filosofie. De afgelopen drie jaar heb ik het verschijnsel bewustzijn bestudeerd vanuit verschillende invalshoeken, van filosofie tot neurowetenschap, van sport tot kunst en van evolutiebiologie tot paleoantropologie.
Ik denk dat we aan het begin staan van een verenigde theorie van bewustzijn waarin kunst, oosterse en westerse filosofie, beweging en wetenschap allemaal hun rol spelen.

Eind vorig jaar heb ik besloten om mijn ervaringen en bevindingen op te schrijven in de vorm van een boek en een aantal workshops. In september 2023 startte de eerste workshop met als titel ‘Art meets Consiousness’, later dat jaar opgevolgd door ‘Natuur en Kunst in de Klassieke Filosofie’.

Het thema van de maand van de filosofie, hoe chaos tot orde, creativiteit en pluraliteit kan leiden (en soms tot wanhoop drijft), sluit nauw aan bij mijn bewustzijnsonderzoek. Het bewustzijn heeft in de evolutie van het leven een belangrijke functie gespeeld als senso-motorisch instrument van elk organisme om zintuigelijke indrukken uit de buitenwereld te ordenen tot een samenhangend geheel ten einde het overleven te bevorderen. Of wij als mens daarmee ook elke toegang tot de wereld vóór de ordening hebben verloren, is een vraag die boven de markt blijft hangen. In een confrontatie tussen de kentheorie van Immanuel Kant en de kunst van van Gogh, Mondriaan, Anish Kapoor, Malevich, Monet e.a. hoop ik te laten zien dat de wereld van het Ding-an-sich in zeker opzicht toegankelijk blijft voor ons."

Thema maand van de filosofie 2024: chaos

‘De kleinste afwijking van de waarheid wordt later duizendvoudig vermenigvuldigd’ zei Aristoteles bijna 25 eeuwen geleden in Over de hemelen. Het kleine verschil met de grote gevolgen en de chaos die dat geeft, houden de filosofie tot in onze bewogen tijd bezig.

Onze moderne samenleving is gebaseerd op orde. We proberen chaos uit te bannen, maar met de aanhoudende stroom crises lijkt de maatschappelijke chaos compleet. Van de crisis rond waarheid (post-truth), de klimaatcrisis en de vluchtelingencrisis tot aan geopolitieke crises en oorlog. Ook als individu kunnen we het gevoel hebben dat het leven ons ontglipt. Hebben we nog de regie over onze persoonlijke data en eigendommen? En hoe gaan we om met het informeler worden van cultuur en traditie? Moeten we meer orde organiseren, in ons eigen leven, in de samenleving, op wereldschaal? Of moeten we meer ruimte geven aan chaos?

Hoe verhoudt de mens zich tot chaos? Is het een bron voor creativiteit en pluraliteit, of juist een bron van onzekerheid en geweld? Chaos kan voorafgaan aan orde, zoals de oersoep aan de eerste fysische ordening voorafging. Andersom kan een achterhaalde orde ook om chaos vragen.

Volgens Ludwig Wittgenstein moet de filosoof ‘in de oude chaos afdalen en zich daar thuis voelen’. En zo gaat de Maand van de Filosofie in 2024 afdalen in de chaos van vandaag. Op zoek naar een antwoord op de vraag hoe chaos tot orde, creativiteit en pluraliteit kan leiden. En soms tot wanhoop drijft.