Lezing door Willem Heemskerk en Bart de Steenhuijsen Piters.

De laatste jaren hoor je de leus: No Farmers No Food met regelmaat in de politiek en de media. Daarmee wordt veel gesuggereerd maar wat zeggen de cijfers over onze voedselvoorziening? Hoe belangrijk zijn onze boeren voor ons dagelijkse voedsel, maar ook voor Europese consumenten of zelfs in de mondiale voedselvoorziening?

Afgelopen jaren is gebleken dat de wereldwijde voedselhandel en daarmee de prijzen gemakkelijk beïnvloed worden door conflicten en rampen. De oorlog in Oekraïne zorgde voor verhoogde wereld graanprijzen. De wereldbevolking zag de voedselprijzen snel stijgen. Zo ook in Afrika, een continent dat steeds meer afhankelijk is geworden van met name graanimporten, zoals rijst, mais en tarwe. Veel consumenten in Afrika zijn gevoelig geworden voor de grote prijsschommelingen die op de wereldmarkt ontstaan. Maar waarom importeert Afrika zo veel voedsel? En waarom produceren boeren in Afrika niet het voedsel dat de consumenten daar nodig hebben?

Wat is de discussie op dit moment: moet onze landbouwproductie op niveau blijven voor de voedselzekerheid van Nederland en onze bijdrage aan de wereldvoedselvoorziening? Wij gaan twee vragen beantwoorden:

• (i) Heeft Afrika baat bij Nederlandse voedselproductie?
• (ii) Is onze huidige voedselproductie nodig voor onze voedselzekerheid?

Om de eerste vraag te beantwoorden laten we eerst zien hoe de wereldhandel in voedsel werkt. Vervolgens kijken we voor welke producten Afrika afhankelijk is van deze wereldhandel. We bespreken hoe dit zo gekomen is. Vervolgens beantwoorden we de vraag welke rol Nederland speelt in de voedselvoorziening van Afrika.

Om de tweede vraag te beantwoorden laten we zien welk voedsel Nederland exporteert en importeert. Waar komt het belangrijkste voedsel dat we dagelijks consumeren vandaan? En hoe is die handel georganiseerd? Wat is het effect van klimaatverandering en conflicten in de wereld op onze voedselvoorziening? En helpt het onze voedselzekerheid om onze huidige intensieve landbouwproductie in stand te houden?

In deze lezing kijken we naar de cijfers over de rol van de Nederlandse landbouw en handel in het mondiale voedselsysteem en in relatie tot de voedselvoorziening van Afrika. Ook bespreken we hoe weerbaar ons voedselsysteem is en of onze landbouw zich daar meer op moet richten in de toekomst.