Ieder jaar staan we op 4 mei stil bij de slachtoffers van oorlog en geweld. Op 5 mei vieren we de vrijheid. Deze dagen zijn diep geworteld in de geschiedenis van Nederland. Maar afgelopen maand werd duidelijk dat 4 en 5 mei niet voor iedereen hetzelfde betekenen. Er klinken nieuwe stemmen, er worden vragen gesteld en er worden emoties gedeeld.

Tijdens Avondje Uitzoomen op 11 juni gaan we samen in gesprek over het verleden en de toekomst van 4 en 5 mei. Wat kunnen we leren van eerdere discussies op dit onderwerp? Hoe kunnen we blijven herdenken en vieren op een manier die recht doet aan het verleden, én ruimte biedt voor het heden? En wie mag erover meepraten?

Gastsprekers van de avond:

Prof. dr. Martijn Eickhoff

Martijn Eickhoff is sinds september 2021 directeur van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Daarnaast is hij sinds 2019 bijzonder hoogleraar Archeologie en Erfgoed van Oorlog en Massaal Geweld bij de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn onderzoek richt zich op hoe grootschalig geweld en politieke omwentelingen in de negentiende en twintigste eeuw hun sporen nalaten in Europa en Azië, met specifieke aandacht voor de ruimtelijke, materiële en grensoverschrijdende aspecten van deze processen. (bron: NIOD).

Vandaag vertelt Eickhoff over hoe de herdenkingen in Nederland zijn ontstaan. In de loop van de tijd zijn die herdenkingen breder geworden. Dat geldt ook voor het NIOD. Er zijn daar veel gesprekken over. Het is belangrijk dat er ruimte is voor die gesprekken. Het Nationaal Comité werkt daaraan, zonder te zeggen wat goed of fout is. Een belangrijke vraag is: moet 5 mei het moment zijn waarop we al deze verschillende en moeilijke onderwerpen bespreken? En hoe gaan we daar dan mee verder?

Shermin Amiri:

Shermin Amiri is senior-adviseur en doet onderzoek naar sociale onderwerpen bij RadarAdvies. Hij werkt aan thema’s zoals migratie, samenleven in een diverse samenleving en spanningen tussen groepen. In zijn werk kijkt hij hoe mensen met elkaar omgaan en hoe ze zich verhouden tot de samenleving.

Laatst schreef Shermin Amiri een opvallend artikel in NRC: ‘Wees niet bang voor de woede, maar geef er taal aan’. In dat artikel legt hij uit dat boosheid en ongemak rond herdenken niet weggestopt hoeven te worden. Volgens hem kunnen die gevoelens juist zorgen voor een goed gesprek over vrijheid, uitsluiting en erkenning. Hij vindt dat we moeilijke onderwerpen niet moeten vermijden, maar dat we woorden en ruimte moeten vinden om ook pijnlijke geschiedenissen te bespreken.

Tijdens de gespreksavond in de bibliotheek denkt Amiri samen met het publiek na over de toekomst van 4 en 5 mei. Hoe kunnen we ruimte maken voor nieuwe stemmen en verhalen? En wat betekent dat voor een stad als Wageningen, die een speciale plek heeft in het nationale geheugen?

Gemma van der Haari:

Gemma van der Haar, ontwikkelingssocioloog en universitair docent bij Wageningen Universiteit. Zij houdt zich bezig met verschillende aspecten van conflict en wederopbouw, waarbij vragen aan de orde komen als: Hoe slaan mensen zich door episodes van gewelddadig conflict heen? Hoe hangt open conflict samen met vormen van structureel geweld? Hoe worden narratieven over conflict geconstrueerd en betwist? Gemma zit ook in de Programma Adviesraad van het Vrijheidskwartier.

Chris Janssen:

Ook te gast vanavond is Chris Janssen, directeur van Wageningen45. Aan hem wordt de vraag voorgelegd wat de besproken ideeën kunnen of moeten betekenen voor de stad Wageningen.

Moderatoren

Simone Ritzer
Als verbinder tussen wetenschap en samenleving, werkt Simone bij WUR aan dialogen rond gepolariseerde onderwerpen.

Simon Vink
Voormalig woordvoerder van Wageningen University & Research. Met zijn brede ervaring in communicatie en zijn betrokkenheid bij de stad weet hij scherpe vragen te combineren met een open sfeer van gesprek.

Aanmelden is fijn, maar niet noodzakelijk. We houden ook rekening met wat inloop op de avond zelf. Kom dan wel op tijd zodat je zeker bent van een plekje.

11 juni is onze laatste Avondje Uitzoomen voor dit seizoen. In het najaar pakken we de draad weer op.

Over Avondje Uitzoomen

In deze reeks gaan we met elkaar in gesprek in de bblthk. Vrijheid? Polarisatie? Waarheid? Big Tech? We maken grote thema's klein of laten ze gewoon even groot zijn. Wat weten we al en wat weten we niet? Wat kunnen we ermee? Welke meningen zijn er? En wat is er nu écht belangrijk?

Avondje Uitzoomen laat boeiende gasten, experts en publiek aan het woord. Alle vragen mogen gesteld worden, het mag schuren, je mag het oneens zijn én er mag worden gelachen. Juist dan is er ruimte om elkaar beter te begrijpen. In een wereld die voortdurend verandert is het belangrijk en goed om met elkaar in gesprek te gaan en te blijven. Niet alleen om problemen op te lossen, maar ook om ze wat minder ongrijpbaar te maken.